نقش کرامت نفس برامنیت جامعه اسلامی در کلام امام علی (ع)

نویسنده: زری رازقندی

اساتید راهنما: محمدمهدی جعفری

اساتید مشاور: احمد غلامعلی

مقطع: فوق لیسانس

سال دفاع: 1392

مکان دفاع: دانشگاه قرآن و حدیث

چکیده

آدمی که آفریده باری‌تعالی است، ازجانب خداوند تکریم شده است. کرامتی که از دو بعد قابل بررسی است. یک بعد آن کرامت ذاتی که اشاره به رحمت عام پروردگار دارد و دیگر کرامت اکتسابی است که خداوند بر انسان منت نهاد و زمینه رشد و تعالی را در نهادش به ودیعه گذاشت تا بتواند از آن استفاده کند. انسان بر اساس اینکه دارای بعد طبیعی و بعد الهی است رفتار و عملکردی متفاوت در بین همنوعان خود دارد. گاه رفتاری از بعد طبیعی او نشات می‌گیرد که نشان از وابستگی به دنیاست و زمانی عملکردی فرا طبیعی دارد، در این حالت دنیا را وسیله‌ای برای رسیدن به اوج قله کرامت و رفعت می‌داند. شرط رسیدن به کرامت ملازم ساختن دو نیروی تعقل و تقواست، آدمی با کمک عقل، رذایل را از فضایل تمیز می‌دهد و با پروای الهی به جایگاه امنی تمسک می‌جوید که هیچ پرنده‌ای توان پرواز به قله‌های بلند و ستیغ آن را نداشته باشد. انسانی که به اوج قله رفعت و کرامت رسیده، می‌داند عالم محضر خدا و دنیا گذرگاهی برای رسیدن به مقام قرب الهی است. او لغزش‌های نفس را موجودی گزنده می‌بیند که به جان آدمی آسیب می‌رساند؛ بنابراین از خواسته‌های خود پروا می‌دارد و در جهت کسب رضای خداوند، حدود الهی را اجرا می‌کند. پیامد آن کرامت و امنیتی معنوی است که در بعد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی تأثیرگذار است. جامعه‌ای که از اقتصاد سالم برخوردار نباشد، ثروت عمومی در دست افرادی خاص به گردش درمی‌آید و گروهی با فقر دست و پنجه نرم می‌کنند. در چنین زمانی حاکم جامعه باید به فکر تأمین رفاه عمومی مردم باشد، به گونه‌ای که همگان بتوانند از اموال عمومی بهره‌مند گردند. کرامت و امنیت در جامعه وقتی تجلّی می‌یابد که زمامدار جامعه فردی فرهیخته، عاقل و عادل و به دور از هرگونه هوای نفس باشد و در جهت احقاق حق مردم تلاش نماید و زمینه رشد و تعالی قوای عقل که منتی بزرگ از طرف خداوند به انسان است را فراهم آورد و عدالت اجتماعی را برقرار نماید. در پرتو عدالت، اختلاف مردم به وحدت و الفت تغییر می‌یابد، امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر اجرا می‌گردد. در چنین جامعه‌ای فضایل اخلاقی از جمله صداقت، عفو، گذشت، امانت‌داری، احسان، الفت و وحدت مشهود است.

کلیدواژه‌ها

کرامت، نفس، امنیت، امنیت فردی، امنیت اجتماعی.

برای اطلاعات بیشتر و مشاهده فصول و مقالات مرتبط با پایان‌نامه اینجا را کلیک کنید.