تعامل با خانواده در سنت رضوی (رویکرد تبارشناسانه)

نویسنده: سید علیرضا واسعی

نام مجله: فصلنامه فرهنگ رضوی

سال و شماره انتشار: سال چهارم، زمستان 1395، شماره 16

آدرس اینترنتی: http://www.magiran.com/view.asp

رتبه مقاله: علمی - پژوهشی

چکیده

امامان معصوم (ع) در تفكر شيعي نه باني شريعت الهي اند و نه در افزودن يا كاستن آن نقشي ايفا مي كنند. آن چه آنان به عنوان مراجع ديني بر عهده دارند، تبيين حقيقت ديانت، بيان سنت و سيره صحيح نبوي است كه در گذر زمان و دوره هاي تاريخي، عمداً يا سهواً مورد فهم و تفسيرهاي مختلف قرار مي گرفت و چه بسا از مسير اصلي خويش دور مي افتاد. اين مقاله كه با انگيزه تبارشناسي يكي از آموزه هاي اخلاقي يعني سنت تعامل با خانواده در سيره رضوي شكل گرفته، بر آن است تا ريشه ها و منابع سخنان امام رضا (ع) در خصوص مسئله پيش گفته را بكاود و نشان دهد از منظر آن حضرت، اين مقوله كه امروزه نيز مثل هميشه از مسائل پيچيده، مهم و تا حدي مبهم است و هر كسي از زاويه اي به آن نگريسته، چگونه انعكاس يافته است. اين كه اساسًا تشكيل خانواده با چه شرايطي است، چه نوع رابطه اي مي تواند به تحكيم و تداوم آن بينجامد و زندگي متعالي و درخوري را به ارمغان آورد از دغدغه هاي كانوني است، اما اين كه در زبان و سيره امام رضا (ع) در اين باره چه آمده و مهم تر از آن، داده هاي ايشان از چه سرچشمه اي ناشي شده و به تعبير ديگر مناشي و تبار آن ها چيست؟ پرسش اصلي و محوري است كه با بررسي روايات منقول از امام و تطبيق آن با سخن پيشينيان بدان پاسخ خواهيم داد. فرضيه نويسنده آن است كه انگيزه محوري امام در استناد به كلام رسول خدا (ص) و پيشوايان پيشين، علاوه بر دغدغه احياي سنت اسلامي و ترويج ارزش هاي ديني، ايجاد پشتوانه براي سخنان و اظهار نظرهاي خويش است، عاملي كه در تبليغ و تبيين دين براي تنفيذ كلام و تسليم مخاطب ضرورت دارد.

کليدواژگان:

امام رضا (ع)،سيره رضوي، تبارشناسي، تعامل، احياي سنت