عبادت در قرآن و عهد عتیق

نویسنده: سکینه شیاسی

اساتید راهنما: محمدباقر قیومی

اساتید مشاور: احمدرضا مفتاح

مقطع: فوق لیسانس

سال دفاع: 1389

مکان دفاع: دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

عبادت تسليم و خضوع در برابر معبود همراه با اعتقاد به الوهيت اوست. در دين يهود نيز عبادت اطاعت از خداوند در تمام اوامر و بندگي ايشان است. عبادت در اسلام و يهوديت گستره‌ای وسيع دارد و تنها عباداتي چون نماز، روزه و ... را شامل نمی‌شود؛ بلکه هر کاري که انسان با نيت الهي و براي رضايت خداوند انجام دهد، عبادت است. عبادت در قرآن و عهد عتيق از جايگاه خاصي برخوردار است و به‌عنوان عهد و پيمان خداوند با بندگان بيان شده است. توحيد عبادي اصلی‌ترین آموزه‌های پيامبران الهي و رهانيدن انسان از پرستش غير خداست. بهترين دليل بر اي عبادت خداوند در قرآن و عهد عتيق با توجه به صفات و اسماء حسناي خداوند، شايستگي ذات خداوند براي عبادت است؛ هرچند انگیزه‌هایی چون شکرگزاري از خداوند، ترس از عقوبت و کسب پاداش نيز می‌تواند دليل بر عبادت باشد. حقيقت عبادت پرستش همراه با تواضع و خضوع، اخلاص و معرفت الهي است. نيت نيز از بخش‌های مهم عبادت است و عبادتي که با نيت الهي و اخلاص همراه نباشد، عبادت حقيقي نيست. مرحله کمال عبادت، عبوديت و بندگي خداوند است و هدف از عبادت نيز رسيدن به مرحله کمال و لقاء الهي است. رسيدن به مقام عبوديت و بندگي مطلق و بی‌چون‌وچرای خداوند در قرآن بسيار مورد توجه است و بهترين نوع عبادت، عبادتي است که تنها براي رضايت خداوند و با حب و عشق و دوستي خداوند انجام شود. همچنين عبادت با احکام و فضايل اخلاقي رابطه تنگاتنگي دارد. رابطه بين عبادت و احکام در اسلام در اصل نيت خلاصه می‌شود. احکام عبادي براي این‌که مثمر ثمر قرار گيرند، بايد با نيت خالص الهي انجام شوند. انسان هر چه در جهت رسيدن به مقام قرب الهي و کمال عبادت تلاش کند، فضايل اخلاقي نيز در او رشد کرده تا به والاترين درجه خود برسد. در عهد عتيق آموزه‌های اخلاقي، اعتقادي و احکام چنان با يکديگر آميخته شده‌اند که قابل تفکيک از يکديگر نيستند؛ اما کتاب مقدس از شرعيات و مطالب اخلاقي سرشار است و می‌توان گفت عبادت با احکام و اخلاق در اين دين نيز رابطه تنگاتنگي دارد و رعايت احکام و فضايل اخلاقي باعث کمال عبادت می‌شود. البته خداوند به عبادت ما انسان‌ها نيازي ندارد و اين ما هستيم که به عبادت نيازمنديم و فایده عبادت نصيب خود ما می‌شود. عبادت در زندگي انسان تأثيرات زيادي دارد که در قرآن و عهد عتيق به آن اشاره شده است. البته قرآن در بيان آثار عبادت به ابعاد مادي و معنوي انسان توجه داشته؛ در حالي که در عهد عتيق بيشتر به جنبه‌های مادي توجه داشته و آثار دنيوي را بيان کرده است. موانعي همچون تکبر، حسد، هواي نفس، ريا نيز می‌تواند انسان را از عبادت حقيقي باز دارد که انسان بايد سعي کند این‌گونه اخلاق رذيله را از خود دور کند تا به هدف حقيقي عبادت دست يابد.

کلیدواژه‌ها

عبادت، اطاعت، قرآن، عهد عتیق، نیت، احکام، عبودیت.

برای اطلاعات بیشتر و مشاهده فصول و مقالات مرتبط با پایان‌نامه اینجا را کلیک کنید.