نشست خبری سخنگوی دانشنامه زن مسلمان روز دوشنبه 20 اردیبهشت 1395 با حضور خبرنگاران رسانه‌های قم در سالن جلسات مدیریت جامعه الزهراء برگزار شد.

در ابتدای این نشست خانم ناهید طیبی ضمن خیرمقدم و تبریک اعیاد شعبانیه در بیان مقدمه به فعالیت‌های جامعه الزهراء در عرصه‌های تبلیغ، آموزش و پژوهش اشاره کرد و گفت: در زمینه آموزشی و تبلیغ نیروهایی پرورش‌یافته‌اند که در کشورهای مختلف مؤثر بوده‌اند ولی به این اندازه در زمینه پژوهش کار نشده است که ان شاء الله این خلأ پر شود؛ بنابراین از یک موسسه با این وسعت انتظار می‌رود که کار فاخر، جامع، روشمند و قابل‌توجهی با موضوع زن داشته باشد.

وی با بیان این‌که قائل نیستیم که کارهای زنان را حتماً زنان انجام دهند افزود: مخاطبین ما تنها زنان نیستند و مردان نیز می‌توانند مخاطب این دانشنامه باشند. البته زمینه‌ای برای فعالیت علمی بانوان فراهم‌شده است.

سخنگوی دانشنامه زن مسلمان ضمن تأکید بر داشتن نمود بیرونی پژوهش‌های زنان به‌عنوان ضرورت وجود دانشنامه در بیان ایده‌های اولیه شکل‌گیری این دانشنامه گفت: ایده اولیه را آقای دکتر صفری فروشانی ارائه کردند و از سوی مسئولین نیز مورد استقبال قرار گرفت.

وی اقدام اولیه دانشنامه را شناخت پیشینه تحقیق در زمینه دانشنامه نویسی در موضوع زنان معرف کرد و گفت: در این زمینه دانشنامه فاطمی موردبررسی قرار گرفت. این دانشنامه شش جلد دارد که سه جلد اول مربوط به حضرت زهرا (س) است و سه جلد دوم به‌عنوان یک بحث دانشنامه‌ای قابل‌توجه است. ولی فکر می‌کنیم کار ما فراتر از این کار است؛ زیرا این دانشنامه روشمندی دائره‌المعارف را ندارد.

خانم طیبی با تأکید بر این‌که در این دانشنامه به مسائل زن مسلمان پرداخته خواهد شد به جامعیت این دانشنامه اشاره کرد و گفت: دانشنامه ما هم به مسائل و هم موضوعات مرتبط با زن مسلمان خواهد پرداخت و این موارد اعم از شرح‌حال‌نگاری و تراجم و موضوعات و مسائل دیگر خواهد بود.

وی در زمینه پیشینه تحقیق به دانشنامه زن ایرانی اشاره کرد و گفت: این دانشنامه عمدتاً به زن ایرانی پرداخته است درحالی‌که دایره دانشنامه ما وسیع‌تر است و شامل ملیت‌های مختلف نیز می‌شود. همچنین مسائل اجتماعی و فرهنگی که مستقیماً با زن ارتباط دارد در این دانشنامه به‌عنوان مدخل بررسی می‌شود و پس از تصویب به نویسندگان دارای صلاحیت سفارش داده می‌شود.

خانم طیبی با تأکید بر این مطلب که سطح مخاطب از کارشناسی به بالا است به بخش‌های مختلف این دانشنامه اشاره کرد و گفت: دانشنامه ما در سه گروه علوم اسلامی (با محوریت فقه و کلام و تفسیر و علوم قرانی)، گروه علوم انسانی (شامل مسائل اقتصادی، اجتماعی و روان‌شناسی زنان) و گروه تاریخ (شامل مسائل تاریخی زنان) فعالیت خواهد کرد.

وی به سایت این دانشنامه اشاره کرد و گفت: این سایت به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی شده و مجموعه‌ای از مقالات، پایان‌نامه‌ها و اخبار مربوط به زنان در آن برگزاری شده است و باوجود آزمایشی بودن، مورد استقبال خوبی از سوی مخاطبین قرار گرفته است.

سخنگوی دانشنامه زن مسلمان اهداف دانشنامه را تبیین بسط و نشر آموزه‌های دینی مرتبط با زنان، ارتقاء و تعمیق مباحث دینی مرتبط با زنان، دفاع از میراث اصیل و معتبر دینی، مبارزه با برخی از خرافات مربوط به زنان، کمک به رشد عمومی جامعه علمی، ارتباط فکری با مؤسسات پژوهشی و معرفی دستاوردهای پژوهشی اعلام کرد.

وی به بحث مطالعات زنان اشاره کرد و گفت: این بحث امروزه در دانشگاه‌ها و مجامع علمی مطرح شده است و دانشجویان این رشته نیاز به پیشینه و اطلاعات پژوهشی دارند و دانشنامه زن مسلمان که برآمده از حوزه علمیه است می‌تواند در این زمینه کمک مؤثری کند.

خانم طیبی در پاسخ به سؤالی پیش‌بینی اولیه از روند فعالیت دانشنامه را در طی شش سال و در پنج جلد دانشنامه‌ای و در 2000 مدخل معرفی کرد و افزود: البته پیش‌بینی ما این است که تعداد مداخل از این تعداد بیشتر خواهد شد.

وی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر این‌که این دانشنامه قرار است در حوزه مسائل روز نیز کاری صورت دهد؟ گفت: مسائل مطرح در این دانشنامه، ناظر به مسائل روز است و مسائل و معضلات امروز زنان چه در جامعه اسلامی و چه در جوامع دیگر موردبررسی قرار خواهد گرفت.

وی در پاسخ به خبرنگار دیگری مبنی بر این‌که با توجه به این‌که در فضاهای مجازی به جایگاه زنان مسلمان بخصوص مباحث حقوق بشری انتقادهایی وارد می‌شود این دانشنامه چه پاسخی می‌دهد؟ گفت: این دانشنامه که مربوط به زنان جهان اسلام است به شبهات مطرح شده پاسخ خواهد گفت. ما در این زمینه بررسی می‌کنیم که شبهات را مدخل مستقل قرار دهیم یا این‌که در خلال مداخل دیگر مطرح شود؛ مثلاً در بحث ناقص‌العقل بودن زنان اگر مقاله‌ای نوشته شود و موردبررسی قرار دهد پاسخی به این شبهه خواهد بود و همچنین مسائل دیگر زنان. البته دانشنامه قرار است مجموعه‌ای از اطلاعات بدون تحلیل را در اختیار قرار دهد ولی هدف ما این است که در جهت هویت بخشی زن مسلمان نیز حرکت کنیم.

منبع: سایت دانشنامه زن مسلمان