حجت‌الاسلام دکتر مصطفى صادقى عضو هیئت‌علمی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع) و مدیر گروه سیره اهل‌بیت (ع) این پژوهشکده است. وی علاوه بر سطح چهار حوزه علمیه، در مقطع دکترا رشته‌ی تاریخ اهل‌بیت (ع) مشغول به تحصیل است. دکتر صادقی مؤلف کتاب‌هایی چون: فهرس المقالات التاریخیه (با مقدمه استاد رسول جعفریان)، پیامبر و یهود حجاز، تحلیل تاریخى نشانه‏هاى ظهور، کاشان در مسیر تشیع، شرح غم حسین (ع) (ترجمه تحقیقی بخش اصلی مقتل خوارزمی)، گزیده کتابشناسی تاریخ تشیع، دولتمردان شیعه در دستگاه خلافت عباسی، تاریخ امامیه (گذری بر ده قرن تاریخ سیاسی شیعیان دوازده‌امامی).

از مقالات وی هم می‌توان به این موارد اشاره کرد: برخوردهاى مسالمت‌آمیز پیامبر با یهود، یهود در کتاب الصحیح، دشوارى نام‏ها در پژوهش‏هاى تاریخى، تأملى در روایت‏هاى علائم ظهور، الفتن ابن‏حماد قدیمى‏ترین کتاب در مهدویت، رأس‌الحسین (ع)‏ و مقام‏هاى آن، نقد و بررسی گزارش اعدام مردان بنی قریظه بعد از جنگ خندق (ترجمه مقاله ولید عرفات)، سفیانى و مدعیان تاریخى، دیدگاه تاریخی راوندیان، نقدی بر شیوه‌های ارجاع در نگارش، زمانه فیض (اوضاع سیاسی اجتماعی دوران فیض کاشانی)، تدوین بخش کاشان از «اطلس شیعه» زیر نظر استاد جعفریان، اصول حقوق جنگ در سیره نبوی، ارزش‌های اخلاقی در نهضت حسینی، دولت‌های شیعه (بررسی گرایش‌ها).

دکتر صادقی هم‌اکنون در حال تحقیقی است با عنوان «منبع‌شناسی و نسخه‌شناسی لهوف». این نوشتار گزارش کوتاهی است که وی از این پروژه برای ما ارسال کرده است.

مقدمه

عنوان این طرح در ابتدا تاریخ‌نگاری ابن طاووس بوده است و کتاب لهوف نیز به‌صورت مجزا درون این طرح موردبررسی قرار می‌گرفت؛ اما در ادامه تصمیم گرفته شد که عنوان آن به «منبع‌شناسی لهوف» تغییر کند. در این کتاب به منبع‌شناسی کتاب لهوف و مقایسه آن با گزارش‌های معتبر و مشهور عاشورا مانند روایت ابن مخنف پرداخته می‌شود. به جهت اهمیت و مراجعه فراوان به کتاب لهوف، نسخه نویسان زیادی آن را استنساخ کرده‌اند؛ اما غالب این چاپ‌ها عمومی است و از نظر علمی نمی‌توان بر آن‌ها اعتماد کرد. لازم به ذکر است که کتاب ارزشمند لهوف، تنها اثر مستقل سید بن طاووس در مورد ائمه (ع) است.

ضرورت پژوهش

با توجه به اهمیت کتاب لهوف سید بن طاووس که پس از تألیف آن، مرجعی مهم و قابل‌اعتماد برای بسیاری از نوشته‌های عالمان شیعه بوده است – و تا به امروز به‌عنوان یکی از کتب مشهور در موضوع قیام و شهادت امام حسین (ع) به شمار می‌رود – لازم است منابع این کتاب نیز بررسی و اندازه اعتبار روایات و گزارش‌های آن‌ها مشخص شود. از سوی دیگر اختلاف نسخ این اثر به‌اندازه‌ای است که می‌تواند در اعتبار روایات آن تأثیرگذار باشد. ازاین‌رو ضرورت دارد که بدان پرداخته شود.

مراحل انجام پروژه

این پروژه در سه‌ماهه اول ۱۳۹۴ به اتمام رسیده و اکنون در حال طی نمودن مراحل مربوط به ارزیابی و نظارت است؛ اما در جلسه شورای علمی پژوهشکده، نظر اعضا بر آن شد که ترجمه جدیدی از لهوف نیز بدان افزوده شود. در حال حاضر حدود یک‌چهارم از کار ترجمه آن نیز انجام‌شده و ازاین‌رو ممکن است تکمیل این اثر به همراه ترجمه آن تا پایان سال جاری به طول انجامد.

نوآوری پژوهش

نوآوری تحقیق این است که اولاً تصحیح جدیدی از کتاب لهوف ارائه می‌شود که با چاپ‌های پیشین آن متفاوت است؛ ثانیاً سعی شده تا منابعی که سید بن طاووس در لهوف از آن‌ها استفاده کرده، یافته و بررسی شود؛ دراین‌ارتباط حدود ۷۵ نسخه خطی موردبررسی قرارگرفته و مقایساتی نیز بین آن‌ها صورت پذیرفته است.

منبع: سایت مباحثات