به گزارش سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع) سی و دومین جلسه شورای علمی «بخش تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع)» دانشنامه اهل‌بیت (ع) در تاریخ 94/03/23 با حضور آقایان: الله‌اکبری، خیرخواه، سامانی، صفری و محمدی برگزار شد.

ریاست این جلسه را جناب آقای دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی بر عهده داشت و دبیر جلسه نیز جناب آقای نعمتی بود.

دستور جلسه

بررسی طرح‌های «ابن طباطبا»، «عمر بن علی»، «فاطمه بنت اسد» و «خندق» آقای محمدرضا عالمی؛

خلاصه مذاکرات

ابن طباطبا:

1- اهمیت مدخل. جایگاه علمی وی؛
2- کتاب اخبار محمد بن طباطبا نوشته نصر بن مزاحم را ببینید؛
3- مداخل، پایان‌نامه و کتاب‌ها و... راجع به این شخص موردتوجه قرار گیرد؛
4- اوضاع سیاسی زمان وی. علل ناکامی قیام وی. قلمرو شعاع قدرت وی گسترده بود کارگزاران ابن طباطبا محور داشته باشد؛
5- دیدگاه‌ها (شیعه، اهل سنت، مستشرقان). پیشینه تحقیق. مواضع امام رضا (ع) در قبال این قیام؛
6- چرا در این بحران یک فرد کم سن و سال رهبر قرار داده می‌شود. علویان زیادی قیام کردند که انفرادی کار می‌کنند و متحد نشدند اگر رگه‌هایی اشاره شود خوب است؛
7- علت مرگ. عدم همراهی عراق با وی؛
8- گرایش ابن طباطبا. نسلش به صورت اجمالی.

عمر بن علی:

1- اقوال شهادت یا مرگ؛
2- مناسبات با امام سجاد (ع) در صورت زنده‌بودن؛
3- توجه به میراث علمی اگر روایتی دارد؛
4- دیدگاه‌ها. پیشینه؛
5- به لحاظ ساختاری: در زمان امام علی (ع) و ... تیتر موضع وی در این زمان‌ها؛
6- زیست‌نامه. جایگاه و میراث علمی. دیدگاه‌ها و پیشینه؛
7- یک عنوانی باز شود: جایگاه سیاسی: وی در مسائل سیاسی مربوط به اهل‌بیت (ع) و غیر اهل‌بیت (ع) چه موضعی دارد؛
8- در جریان صلح امام حسن (ع) کجاست؟ در قیام امام حسین (ع)؟ حره؟ قیام مختار؟
9- با امامان بعدی چه مناسباتی دارد؟
10- مناسبات وی با حکومت‌ها و حاکمان مدینه؛
11- جایگاه وی بعد از محمد حنفیه در صورت زنده‌بودن. مناسبات وی با فرزندان امام حسین (ع) و محمد حنفیه؛
12- از میراث اقتصادی امام علی (ع) چیزی به او می‌رسد یا نه؟
13- منابع سنی دیده شود. اگر روایاتی نقل کرده و زیاد بود دسته‌بندی شود؛
14- دیدگاه اهل‌بیت نسبت به وی. دیدگاه دیگران؛
15- ویژگی‌های وی. حل تناقض در سن وی و شهرت و شهادت وی با خوارزمی؛
16- مهم خاندان این آدم است. اگر با اهل‌بیت (ع) ارتباطی دارند. اگر امامیه‌اند ذکر شود. 

فاطمه بنت اسد:

1- به دنیا آوردن حضرت علی (ع) در کعبه اینجا بررسی لازم ندارد؛
2- محل اقامت وی بعد از هجرت؛
3- مناقب و فضایل از دیدگاه معصومین (ع) پررنگ شود؛
4- دین وی قبل از بعثت چه بود؛
5- در اثبات الوصیه دارد که بت‌پرست بوده است. اگر منحصر به این کتاب باشد آورده نشود. اگر منابع یاری دهند تقویت عدم بت‌پرستی را؛
6- اشاره به فرزندان و دامادها؛
7- اگر روایتی دارد بحث شود؛
8- رفتار محبت‌آمیز وی با پیامبر (ص) در کودکی و رفتار محبت‌آمیز پیامبر (ص) با وی بعد از بعثت خوب پرداخته شود؛
9- وصیت امام حسن (ع) به دفن در کنار فاطمه؛
10- شافعی نوه خواهر فاطمه بنت اسد؛
11- در المصنف ابن ابی شیبه: تقسیم کار بین وی و فاطمه زهرا (س)؛
12- صوفیه مطالبی راجع به فاطمه بنت اسد دارند؛
13- محل دفن وی. 

خندق:

1- توضیح جنگ در یک صفحه. بقیه مطالب مربوط به حضرت علی (ع) مثلاً ضربه علی (ع)؛
2- نقش حضرت علی (ع). فرمایش پیامبر(ص)؛
3- انعکاس در میان آثار ادبی مثل مولوی و...؛
4- دیدگاه‌ها. احزاب دایره المعارف ها را ببینند؛
5- واقدی از عمر گزارشی آورده در خصوص رجزخوانی عمرو بن عبدود و وضع روحی و جسمی مسلمانان. اگر بتوانید گزارش عمر را و اسم عمر را بیاورید و خوب ترسیم کنید؛
6- اشعار خواهر عمرو بن عبدود در مرثیه برادرش؛ فضیلتی هم برای علی (ع) ذکر کرده است. 

مصوبات جلسه

* حجم: «ابن طباطبا» 10 صفحه، «عمربن علی» 5 صفحه؛ «فاطمه بنت اسد» تا 10 صفحه؛ «خندق» 20 صفحه. اگر در برخی مداخل مطالب زیاد بود بیاید.