به گزارش سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع) سی و یکمین جلسه شورای علمی «بخش تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع)» دانشنامه اهل‌بیت (ع) در تاریخ 94/03/16 با حضور آقایان: الله‌اکبری، خیرخواه، سامانی، صفری، محمدی و مطهریبرگزار شد.

ریاست این جلسه را جناب آقای دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی بر عهده داشت و دبیر جلسه نیز جناب آقای نعمتی بود.

دستور جلسه

بررسی طرح «واقفیه» آقای حسن پور، «اویس قرنی» آقای فلاح زاده، و «برید بن معاویه» آقای منصوری راد؛

خلاصه مذاکرات

واقفیه

1- جمعیت واقفیه نسبت به فرقه های دیگر؛
2- اهداف این ها اعم از مالی و ... ؛
3- خطرات واقفیه؛ میراث روایی امام کاظم دست این ها بوده؛ پول دست این ها بوده؛ شخصیت های برجسته داشتند که برخی شیعیان جذب این ها می شدند؛
4- پیشینه بحث؛
5- دیدگاه ها( اهل سنت، مستشرقان). مواضع ائمه نسبت به این جریان؛ عکس العمل گروه های شیعه؛
6- استفاده ابزاری از این جریان بود؟
7- واقفه و دستگاه خلافت. تأثیر گذاری واقفیه در عرصه های مختلف؛
8- زمینه ها و عوامل پیدایش واقفیه. زمینه ها و عوامل گسترش و بقا. زمینه ها و عوامل ضعف و زوال؛
9- مشکلاتی که واقفیه به نظام امامت ایجاد کرد؛
10- استناد علمای شیعه به روایاتی که در سند آن ها واقفیه قرار دارد؛
11- مقایسه سازمان وکالت و سازمان دعوت عباسی؛
12- تمرکز بر واقفیه زمان امام کاظم و بقیه استطرادی است؛
13- اهمیت واقفیه در اول بحث؛ این فرقه نزدیکترین فرقه به امامیه است و بیشترین حملات نیز از سوی ائمه در مورد این ها وارد شده است. در فقه و کلام خیلی نزدیک هستند؛
14- کارهای انجام شده نظیر: پایان نامه آقای سید جلال امامی، کتاب ریاض حبیب و کار بیوکارا را ببینید؛
15- تأثیراتی که در میراث شیعه داشتند. مثلا در مهدویت؛
16- سیر تاریخ خود واقفیه، اوجشان در دوره امام رضا بود تا قرن چهارم هستند و طوسی از کتاب نصره الواقفیه گزارش می دهد؛
17- گستره جغرافیایی کوفه مصر و... ؛
18- سازمان وکالت؛
19- ارتباطی با نویسندگان مداخل امام کاظم (ع) و امام رضا (ع) داشته باشید؛
20- گونه شناسی روایات. بحث رجالی: رجالیون ما از چه زمانی این ها را توثیق کرده اند. ردیه هایی که بر این ها نوشته شده است. 

اویس قرنی

1- اگر نوشتن مقاله برای اویس لازم است باید قید روش علمی را بزنید چون چیزی نمی ماند. قصه گویان، غلات و صوفیه هر چه خواستند بر او بستند. دوست داشته پیامبر (ص) را ببیند نتوانسته ببیند. تصمیم گیری کنید که برآیند نهایی مقاله چه باشد؟
2- طرح خوب است ولی چقدر مطالب برای این عناوین می تواند بیابد؟ مطالب در صوفیه زیاد است ولی درست نیستند؛
3- عناوین ریز هستند همین عناوین کلی کافی هستند؛
4- دیدگاه اهل سنت مخصوصا که بحث تصوف که پیش می آید و اهل بیت دیدگاه مثبتی نسبت به صوفیه ندارند وجه جمع چگونه می شود؟
5- پیشینه نیامده است. حیات اویس تا پیامبر (ص) مشخص شود؛
6- اویس با پیامبر (ص) و علی (ع) در سفر به یمن ملاقاتی ندارد و زیاد با معارف آشنایی ندارد چگونه عرفان مسلک می شود؟
7- موقعیت اجتماعی اویس. جزء تابعین است بیاید. در محله ای که در کوفه زندگی کرده مشخص شود خوب است؛
8- در فتوحات و تحولات یمن پس از پیامبر تا صفین اویس وجود دارد یا خیر؟
9- گونه شناسی روایات اویس. کدام مکاتب عرفانی به اویس بیشتر پرداخته است؛
10- نحوه ارتباط وی با پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) را به لحاظ تاریخی متمرکز شوید. بقیه مطالب را با تکیه بر منابع گزارش بدهید. زهد و ... با استفاده از منابع؛
11- آرامگاه وی؛                  
12- قسمت عمده روی ارتباط با اهل بیت (ع).

برید بن معاویه

1- اصحاب اجماع بودن وی قابل اثبات است؛ 
2- موقعیت اجتماعی برید؛
3- کلمه رجالیان از وثاقت برید از منظر رجالیان شیعه برداشته شود؛
4- نقش برید در گسترش تشیع. موقعیت خاندان وی؛
5- جایگاهش در بین ائمه و اصحاب پر رنگ آورده شود؛
6- ساختارش تغییر یابد: آثار علمی و... یکجا متمرکز شود. جایگاه علمی وی تبیین شود(تاثیر پذیری- تاثیر گذاری)؛
7- اگر آراء ویژه ای دارد تا کی طرفدار دارد چقدر طرفدار دارد؛
8- نشان دادن جنبه پر رنگ علمی مثلا جنبه فقهی یا کلامی ... ؛
9- دلایل توجیهی مدخل؛
10- اصطلاح محدث و متکلم را بکار بردید مشخص کنید؛
11- قلم پویا و گونه شناسانه؛
12- اگر برید در جریانی قرار می گیرد تا انتها توضیح دهید؛
13- به برخی از اصطلاحات مانند اصحاب اجماع که می رسید و ما مدخل داریم ارجاع بدهید؛
14- روایات گونه شناسی شود؛
15-  اهمیت بحث. 

مصوبات جلسه

* حجم «واقفیه» 30 الی 40 صفحه؛ «اویس» تا 5 صفحه؛ «برید» 2000 کلمه.