مجموعه‌ی دانشنامه‌ها و دائره‌المعارف‌ها و ... در سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع)، به معرفی دانشنامه‌ها، دائره‌المعارف‌ها، موسوعه‌ها، معجم‌ها، مسند‌ها و مانند آن‌ها که در ارتباط با مداخل دانشنامه اهل‌بیت (ع) باشند، خواهد پرداخت. این بخش در حال حاضر به دو قسمت «دائره‌المعارف‌ها» و «دانشنامه‌ها» تقسیم شده است. در این مقال بر آنیم تا گزارش تهیه‌شده از «دانشنامه سیره نبوی (ص)» را از مجموعه‌ی «دانشنامه‌ها» بازنمایی کنیم.

به‌طور‌کلی معرفی هر دانشنامه یا دائره‌المعارف در سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع)، به دو گونه کلی خواهد بود که عبارت‌اند از «معرفی تطبیقی» و «معرفی تفصیلی». در معرفی تطبیقی تلاش شده است تا مداخل دانشنامه اهل‌بیت (ع) با مداخل دائره‌المعارف و یا دانشنامه‌ای خاص به‌صورت تطبیقی بررسی شود. بدین‌صورت که در جدولی، مداخل دانشنامه اهل‌بیت (ع) به ترتیب قید شده است و اگر آن مدخل و یا مداخل مشابه آن در دائره‌المعارف و یا دانشنامه مربوطه وجود داشته باشد، آدرس کتابی شامل مشخصات جلد و صفحات آن درج می‌گردد. چنانکه در صورت امکان، آدرس اینترنتی مدخل مربوطه نیز به‌صورت لینک ارائه می‌گردد و حتی در صورت عرضه فایل‌های PDF دائره‌المعارف و دانشنامه در فضای مجازی، امکان دریافت فایل متنی آن مدخل نیز فراهم گردیده است.

در معرفی تفصیلی نیز تلاش بر این بوده تا بتوان اطلاعات ذیل را به خواننده منتقل ساخت:

* موضوع دائره‌المعارف یا دانشنامه و زبان آن؛
* معرفی نویسنده یا نویسندگان یا موسسه و مرکز مربوطه؛
* روش تألیف (اعم از الفبایی بودن و ...) و معرفی اجمالی اثر و مجلدات آن؛
* تبیین ارتباط اثر با دانشنامه اهل‌بیت (ع)؛
* سال شروع و اتمام اثر و در صورت عدم اتمام، گزارش از وضعیت کنونی؛
* معرفی ترجمه اثر به زبان‌های دیگر؛
* نقد اجمالی در صورت نیاز؛
* معرفی مقالات مرتبط با نویسنده یا اثر به همراه امکان دانلود و یا لینک به صفحه مجازی مقاله؛
* معرفی سایت اینترنتی در صورت وجود؛
* مشخصات نشر مجلدات.

بنابراین در موضوع «دانشنامه سیره نبوی (ص)»، علاوه بر مشخص ساختن موضوع و زبان، به معرفی همکاران علمی و اجرایی، مؤلفان و نویسندگان دانشنامه نیز پرداخته شده است. همچنین با مطالعه‌ی این گزارش می‌توان از چشم‌انداز طرح و ضرورت نگارش این اثر، آگاهی یافت. چنان‌که اهداف دانشنامه و معرفی اجمالی آن نیز در ادامه به چشم می‌خورد.

لازم به ذکر است که پروسه‌ی تألیف دانشنامه سیره نبوی (ص)، از سال 1380 آغاز شده و با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌گرفته، شاهد نشر مجلدات افزون‌تری از این کار پژوهشی سترگ، در سالیان آتی خواهیم بود؛ اما تا کنون دو جلد از دانشنامه، به مرحله‌ی چاپ رسیده است.

در این گزارش، معرفی جلد اول دانشنامه سیره نبوی (ص)، شامل درج موضوعاتی چون پیشگفتار، دانش صحابه نگاری، مدخل پیامبر (ص)، خاورشناسان و مطالعات سیره و صحابه می‌باشد. این معرفی تا قبل از ورود به بخش صحابه، سرفصل‌های هر موضوع، نام نویسنده و صفحات اختصاص‌یافته بدان را منعکس ساخته است؛ اما در معرفی صحابه و با توجه به تعداد زیاد مداخل، به نمایی کلی از افراد و نویسندگان بسنده شده است. البته در معرفی نویسندگان این بخش، به ذکر تعداد مداخل نگاشته شده توسط هر فرد نیز اشاره شده است.

جلد دوم این دانشنامه نیز به صحابه اختصاص یافته است و لذا در معرفی آن نیز، به‌مانند بخشی از جلد اول، عمل شده است. از دیگر خصوصیات این گزارش، اشاره به نقدهایی است که در مورد دانشنامه مطرح‌شده و در ادامه، مقالات مرتبط با این اثر درج گردیده است. همچنین مشخصات نشر دانشنامه نیز در انتهای متن به چشم می‌خورد.

برای اطلاع بیشتر در مورد معرفی دانشنامه سیره نبوی (ص) اینجا را کلیک کنید.