مجموعه‌ی مقالات سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع) به معرفی مقاله‌های مرتبط با مداخل دانشنامه اهل‌بیت (ع) می‌پردازد. این بخش از سایت به‌مانند قسمت پایان‌نامه‌ها، به سه کلان موضوع «تاریخی»، «کلامی _ سیاسی _ اجتماعی» و «فقهی _ اخلاقی» تقسیم شده است. همان‌گونه که دانشنامه نیز به سه بخش یاد شده تقسیم شده و هر کدام از این بخش‌ها مشغول تهیه مداخل مختص خود با همکاری نویسندگان می‌باشند. یکی از زیرمجموعه‌های قسمت تاریخیِ مقالات، بخش «اهل‌بیت (ع)» بوده، که به چهارده معصوم (ع) و اهل‌بیت (ع) (به شکل عام) تقسیم شده است. در این مقال بر آنیم تا بخش مقالات عنوان «امام رضا (ع)» از این مجموعه را معرفی کنیم.

به‌طور‌کلی معرفی هر مقاله در سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع) همراه با درج نام نویسنده، نام مجله، سال و شماره انتشار آن و همچنین درج رتبه علمی مقاله است. چنان که اگر مقاله چکیده و کلیدواژه‌ای داشته باشد، در ادامه ذکر شده و علاوه بر این، امکان دریافت اصل مقاله نیز وجود دارد. همچنین آدرس اینترنتی مقاله که اثر به صورت متنی یا فایل pdf در آن وجود دارد، در معرفی مقالات لحاظ گردیده است. شایان ذکر است که تلاش بر این بوده تا مقالات به سایت خود مجلات ارجاع شود و در صورت عدم امکان به سایت‌هایی اشاره شود که ملاحظه تمام متن امکان پذیر باشد.

بنابراین در بخش «امام رضا (ع)» تعداد 30 مقاله قرار گرفته، که به 7 زیرمجموعه تقسیم شده است که عبارتند از: «امام (ع) و فرق شیعه»، «زمانه امام»، «سیره امام»، «مناظرات امام»، «میراث حدیثی امام»، «ولایت عهدی»  و «متفرقه». از مجموع مقالات، 8 مقاله حائز رتبه علمی - پژوهشی بوده و 10 مقاله دارای رتبه علمی - ترویجی هستند. شایان ذکر است که در اینجا به تعدادی از مقالات ارزشمند این بخش اشاره می‌شود:

1. عنوان مقاله: «بررسی تاریخی - روایی چگونگی ملقب شدن امام هشتم به «الرضا»

نویسنده: «محمد الله اکبری» 

نام مجله: نامه تاریخ‌پژوهان

سال و شماره انتشار: بهار 1387، شماره 13

چکيده

چگونه حضرت امام علی بن موسی (ع) به الرضا ملقب شد؟ این نوشتار با بررسی سند و دلالت دو روایت نقل شده از مرحوم صدوق رضی‌الله‌عنه و ارزیابی زمینه‌ها و قرینه‌های گزارشی تاریخی دراین‌باره به این‌ پرسش پاسخ می‌گوید. نویسنده بر آن است که مأمون، خلیفه شهیر عباسی به انگیزه سرکوبی قیام‌های‌ مخالفان به‌ویژه علویان و جلوگیری از سقوط حکومت عباسیان، پس از نشاندن آن امام بزرگوار در جایگاه‌ ولی عهدی خود، این لقب را برای او برگزید. حتی با فرض وجود این لقب برای امام هشتم پیش‌ازاین‌ رویداد، می‌توان گفت که امام هشتم علیه‌السلام در زمان مأمون به «رضا» شهرت یافت.

کلیدواژه‌ها

الرضا، الرضا من آل محمد، امام رضا (ع)، الجماعة، مأمون

دریافت مقاله 

برای بارگزاری متن کامل مقاله، اینجا را کلیک کنید

*****

2. عنوان مقاله: «تعامل امام رضا (ع) با فرقه زیدیه»

نویسنده: «نعمت‌الله صفری فروشانی، زهرا بختیاری» 

نام مجله: تاریخ اسلام

سال و شماره انتشار: سال سیزدهم، تابستان 1391، شماره 50

چکيده

زیدیه یکی از فرقه‌های مهم شیعی، از قیام زید بن علی سرچشمه می‌گیرد. زیدیان درباره امام و امامت آراء و عقاید خاصی داشتند و یکی از مهم‌ترین شرایط امام ازنظر آنان، دعوت مردم به امامت خویش و قیام با شمشیر بود. در طول تاریخ حضور ائمه (ع) شاهد برخوردهایی میان زیدیه و امامیه شیعه هستیم. شناخت چگونگی تعامل هرکدام از ائمه (ع) از جمله امام هشتم (ع)˜ با آنان، علاوه برافزودن بر آگاهی‌های تاریخی در این زمینه و آشنا شدن با پاره‌ای از مشکلات ائمه (ع) به چگونگی برخورد با گروه‌های مختلف در جوامع کنونی کمک می‌کند. در تعامل امام رضا (ع)˜ با زیدیان، مشاهده می‌شود که آن حضرت (ع)˜ در مواردی قیام‌کنندگان را از قیام نهی می‌کردند ولی در رفتار کلی ایشان، نوعی بی‌اعتنایی همراه با مدارا دیده می‌شود و امام (ع)˜ فقط در برخورد با برادر خود، زید النار به‌شدت از او انتقاد کردند. دقت در انتقادات امام˜ (ع) نشان می‌دهد که افکار و رفتار نامناسب زید مورد نکوهش آن حضرت˜ قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

امام رضا (ع)، زیدیه، قیام با شمشیر، فرقه شیعه، امامیه

دریافت مقاله

برای بارگزاری متن کامل مقاله، اینجا را کلیک کنید

 *****

3. عنوان مقاله: «رفتارشناسی امام رضا (ع) در جریان غلو»

نویسنده: «نعمت‌الله صفری فروشانی، زهرا بختیاری»

نام مجله: تاریخ اسلام

سال و شماره انتشار: سال سیزدهم، زمستان 1391، شماره 52

چکيده

پدیدة غلو آفتی است که به دلایل مختلف در میان شیعیان، مانند دیگر گروه‌های اسلامی و غیر اسلامی راه یافت و عده‌ای را به بیراهه کشاند. عقاید غالیان شیعی دارای نظم و انسجام خاصی نبود، ولی بنیان عقاید آنها بر درجة خدایی و الوهیت قائل شدن برای پیامبر اعظم (ص) و به مقام خدایی و نبوت رساندن ائمه معصوم: استوار بود. غالیان با افکار و گفتار خود، اصل توحید را هدف قرار می‌دادند. درنتیجه با توجه به اهمیت مسئله، ائمه شیعه از راه‌های مختلف و به‌شدت با غلو و غالی‌گری به مبارزه می‌پرداختند و افکار و گفتار غالیان را نفی می‌کردند. در این راستا امام رضا (ع) به‌شدت با غالیان برخورد کرد و آنها را طرد و لعن ‌نمود. بررسی مواضع امام رضا (ع) پس از بیان پاره‌ای از افکار، گفتار و رفتار غالیان آن زمان، موضوع نوشتار حاضر است.

کلیدواژه‌ها

امام‌ رضا (ع)، رفتارشناسی، غالیان، غلو، الوهیت

دریافت مقاله

برای بارگزاری متن کامل مقاله، اینجا را کلیک کنید

*****

4. عنوان مقاله: «روش مناظره‌ی علمی در سیره‌ی آموزشی امامان معصوم (ع) مطالعه‌ی موردی: مناظرات علمی امام رضا (ع)»

نویسنده: «سید حسن هاشمی اردکانی، سید ابراهیم میرشاه جعفری»

نام مجله: تربیت اسلامی

سال و شماره انتشار: پاییز و زمستان 1387، شماره 7

چکيده

مناظره گفتمانی برای ایجاد فهم مشترک و درک متقابل توأم با اثربخشی دوجانبه است؛ از این رو، ائمه ی معصوم (ع)، به ویژه، حضرت رضا (ع) آن را به عنوان یکی از روش های آموزشی در موضوعات پرچالش علمی درخور دقت و تأمل بسیار می دانستند. هدف این مقاله تبیین روش مورد نظر بر اساس شیوه ی مناظره ای علمی امام رضا با عالمان ادیان دیگر است؛ بنا بر این، این مقاله الگوی عملی مناظره را ارایه می دهد. این مقاله که از نوع پژوهش های بنیادی بوده، با روش تحقیق کیفی مبتنی بر تحلیل محتوایی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، به مطالعه ی مناظرات امام (ع) می پردازد که با توجه به روش، اصول و چگونگی فرایند مناظره ای آن حضرت می توان آن را به عنوان روش آموزشی مطرح کرد و به کار بست. در این مقاله، ابتدا روش مناظراتی حضرت رضا (ع) و سپس اصول حاکم بر روند آن و چگونگی فرایند یک مناظره ی علمی نزد آن حضرت بررسی می شود.

کلیدواژه‌ها

مناظره‌ی علمی، اصول مناظره، روش مناظره‌ی علمی

دریافت مقاله

برای بارگزاری متن کامل مقاله، اینجا را کلیک کنید