مجموعه‌ی پایان‌نامه‌هاي سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع) به معرفی پایان‌نامه‌های مرتبط با مداخل دانشنامه اهل‌بیت (ع) می‌پردازد. این بخش از سایت به‌مانند قسمت مقالات، به سه کلان موضوع «تاریخی»، «کلامی _ سیاسی _ اجتماعی» و «فقهی _ اخلاقی» تقسیم شده است. یکی از زیرمجموعه‌های قسمت تاریخیِ پایان‌نامه‌ها، بخش «اهل‌بیت (ع)» بوده، که به چهارده معصوم (ع) و اهل‌بیت (ع) (به شکل عام) تقسیم شده است. در این مقال بر آنیم تا بخش پایان‌نامه‌های عنوان «امام رضا (ع)» از این مجموعه را معرفی کنیم.

به‌طور‌کلی معرفی هر پایان‌نامه در سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع) علاوه بر ذکر نویسنده و اساتید راهنما و مشاور و سال و مکان دفاع، گاه شامل توضیحاتی مختصر از محتویات آن بوده و گاهی همراه با ذکر چکیده و کلیدواژه و در پاره‌ای از موارد با درج فصول کلی پایان‌نامه است که از بانک‌های اطلاعاتی مجازی و در برخی اوقات با مراجعه حضوری به کتاب‌خانه‌ی دانشگاه‌ها میسر گشته است. چنان‌که با جستجو در بانک‌های مقالات، آن تعداد از نگاشته‌هایی که در ارتباط با موضوع پایان‌نامه از نویسنده یافت شده، به این متن اضافه گشته‌اند.

بنابراین در بخش «امام رضا (ع)» تعداد 20 پایان‌نامه قرار گرفته، که به 4 زیرمجموعه تقسیم شده است که عبارتند از: «زمانه امام (ع)»، «سیره امام (ع)»، «متفرقه» و «میراث حدیثی امام (ع)». از مجموع پایان‌نامه‌های امام رضا (ع) 9 پایان‌نامه همراه با چکیده، کلیدواژه و سرفصل بوده، و 11 پایان‌نامه تنها شامل چکیده و کلیدواژه است. شایان ذکر است که در اینجا به تعدادی از پایان‌نامه‌های این بخش که برخی از آن‌ها با مقالات ارزشمندی از سوی نویسنده پایان‌نامه همراه بوده است، اشاره می‌شود:

1. عنوان پایان‌نامه: «مناسبات امام رضا (ع) با فرق شیعی غیر امامیه»
نویسنده: «زهرا بختیاری»
اساتید راهنما و مشاور: «نعمت‌الله صفری فروشانی» و «حسین ایزدی»
سال و مکان دفاع: 1389، دانشگاه باقرالعلوم (ع)

توضیحات

در طول دوره‌ی حضور ائمه معصومین (ع) از امام علی (ع) تا امام دوازدهم (عج)، شیعیان نیز مانند دیگر گروه‌های اسلامی، بنا به دلایل مختلف، به فرق گوناگونی تقسیم شده و انشعاباتی یافتند؛ ظهور و بروز چشم‌گیر فرق شیعی را می‌توان پس از شهادت امام حسین (ع) دانست و ادامه‌ی تفرّق و فرقه فرقه شدنِ شیعیان را در زمان سایر امامان معصوم (ع) شاهدیم كه البته این فرقه‌ها در دوره‌های دیگر امامان، بعضی مضمحل، نابود یا كمرنگ می‌شدند و از آن طرف، فرق دیگری جان گرفته و به وجود می‌آمدند. زمان امام رضا (ع)، یكی از دوران‌هایی است كه فعالیت فرق شیعی، هم از لحاظ كمیت و هم كیفیت به اوج خود رسیده بود؛ در این زمان شاهد فرق مختلف زیدیه، اسماعیلیه، فطحیه و غالیان (كه از دوره‌های قبل به این دوره رسیده بودند) و نیز فرقه‌ی نوظهور و خطرناك «واقفیه» (كه در زمان خودِ آن حضرت، یعنی پس از شهادت امام موسی كاظم (ع) شكل گرفته بود) هستیم. ائمۀ معصومین (ع) در طول تاریخ حضور خود، تلاش‌های زیادی را برای هدایت منحرفانِ از راه اصلی و نیز نیفتادن سایرین در دام انحراف انجام دادند؛ در این راستا امام رضا (ع) نیز تلاش‌های گسترده‌ای را انجام داد، كه بررسی این تلاش‌ها و در واقع نوع برخورد و تعامل و مناسبات امام (ع) در مقابل فرق مختلف شیعی، موضوع پژوهش حاضر می‌باشد. آن حضرت در برخورد با فرق مختلف شیعی، رفتار یكسانی نداشتند و با فرق خطرناك واقفیه و غلات، شدیدترین برخورد و مبارزه، ولی در مقابل فرقه‌ی فطحیه برخورد ملایم و مداراگونه را در پیش گرفتند، همچنین رفتار آن حضرت در برابر زیدیه، حاكی از نوعی بی‌اعتنایی و بی‌طرفی همراه با نهی از قیام است، كه البته این تفاوت برخوردهای امام (ع) با فرق مختلف، ناشی از تفاوت این فرقه‌ها از جهات گوناگون، مثل تفاوت آموزه‌ها، فعالیت‌ها و میزان خطر آنان بوده است، كه سعی شده در ضمن پرداختن به چگونگی تعامل امام (ع) با این فرق، به این علل هم توجه شود.

کلیدواژه‌ها

مناسبات، امام رضا (ع)، تعامل، فرق غیر شیعی.

منبع: سایت ایران داک

مقالات مرتبط

1. تعامل امام رضا (ع) با فرقه زیدیه، نعمت‌الله صفری فروشانی، زهرا بختیاری، تاریخ اسلام، تابستان 1391، شماره 50، (30 صفحه، از 83 تا 112)، (علمی - پژوهشی).
2. رفتارشناسی امام رضا (ع) در جریان غلو، نعمت‌الله صفری فروشانی، زهرا بختیاری، تاریخ اسلام، زمستان 1391، شماره 52، (38 صفحه - از 95 تا 132)، (علمی - پژوهشی).
3. امام رضا (ع) و فرقه واقفیه، نعمت‌الله صفری فروشانی، زهرا بختیاری، پژوهش‌های تاریخی، تابستان 1391 - شماره 14، (20 صفحه، از 79 تا 98)، (علمی - پژوهشی).

 *****

2. عنوان پایان‌نامه: «مهارت‌های ارتباط مؤثر در گفتار و رفتار امام رضا (ع)»
نویسنده: «علی جانفزا»
اساتید راهنما و مشاور: «علی خیاط» و «علی جلاییان اکبر نیا»
سال و مکان دفاع: 1391، دانشگاه علوم حدیث

توضیحات

انسان به جهت اجتماعی بودن، ناگزیر به برقراری ارتباط با سایر انسان‌هاست. از اولویت‌های ادیان آسمانی، بعد از اطاعت و پرستش خداوند، راه چگونه زیستن است که یکی از زیرشاخه‌های آن آموختن مهارت‌های ارتباطی ست. دین اسلام به‌عنوان کامل‌ترین دین الهی در جهت آموزش این اصول به مخاطبان خود اهتمام داشته است. این نوشتار درصدد بازیابی آموزه‌های ارتباط مؤثر در گفتار و رفتار هشتمین امام معصوم (ع) است. در این تحقیق تلاش شده است ضمن بررسی اجمالی عوامل و موانع برقراری ارتباط مؤثر به‌عنوان یکی از مهارت‌های زندگی در آثار موجود، به بررسی احادیث حضرت رضا (ع) در این خصوص بپردازیم. از دیدگاه معصومان (ع) عموماً و امام هشتم (ع) خصوصاً، ارتباط با خدا و کسب ایمان و تقوای الهی، علاوه بر برکات دیگر در زندگی انسان، ارتباطی اثربخش را با هم نوعان او رقم زده و به روابط او معنا و مفهوم می‌بخشد.

منبع: سایت ایران داک

مقالات مرتبط

1. زیرساخت‌های درونی ارتباط مؤثر در احادیث امام رضا (ع)، علی جانفزا، علی خیاط، فرهنگ رضوی، بهار 1393، شماره 5، (32 صفحه، از 33 تا 64)، (علمی – پژوهشی).
2. روش‌شناسی انتقال مفاهیم تربیتی از نگاه امام رضا (ع)، علی خیاط، علی جلائیان اکبرنیا، علی جانفزا، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، زمستان 1392، شماره 99، (20 صفحه، از 61 تا 80)، (علمی – ترویجی).

*****

3. عنوان پایان‌نامه: «جایگاه هدایتی امام رضا (ع) در برون‌رفت از بحران‌های اعتقادی»

نویسنده: «نجمه رشیدی‌کیا»
اساتید راهنما و مشاور: «سید محمدکاظم طباطبایی» و «محمد پارچه‌باف دولتی»
سال و مکان دفاع: 1391، دانشگاه علوم حدیث

توضیحات

خدای متعال برای هدایت انسان‌ها، پیامبران را به‌سوی مردم ارسال می‌داشت. پس از پیامبران اوصیای ایشان عهده‌دار حفظ شریعت آنان بوده و سعی بر آن داشتند تا جامعه را از انحراف و هلاکت رهایی بخشند. در زمان هشتمین وصی پیامبر |، امام رضا (ع) به لحاظ وجود زندیقان، بحث‌های کلامی بسیار وسیعی، درباره مواردی چون توحید و اصل اثبات وجود خداوند، به‌شدت مطرح بوده است. با شروع نهضت ترجمه، ورود بی‌محابای علمای سایر ادیان آسمانی نظیر مسیحیان، یهودیان و زرتشتی‌ها به مراکز قدرت، بحث‌های پردامنه‌ای در زمینه عصمت انبیاء (ع) و نبوت پیامبر اکرم (ص) به دنبال داشت. علاوه بر همه این‌ها، در آن دوره بحث‌هایی چون تشبیه و تجسیم، رؤیت، جبر و تفویض، انکار بداء و ... نیز از جانب فرقه‌های مختلف اسلامی به‌صورت جدی مطرح بوده است. هم‌چنان‌که اختلاف در چگونگی تعیین امام، تشکیک در مقام امامت و حاکمیت، توقف بر امامت امام موسی کاظم (ع) و انکار امامت امام رضا (ع) و غلو نیز در حوزه امامت و ولایت، از جمله مباحثی است که به‌صورت چشم‌گیری وجود داشته است. در این پژوهش، شیوه عملکرد امام رضا (ع) در ابعاد مختلف، در جهت حفظ اعتقادات مسلمانان و نجات ایشان از گمراهی، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. امام رضا (ع) با استفاده از شیوه‌های گوناگونی چون پاسخ‌گویی به سؤالات و شبهات، آموزش اصول و قواعد، نقد و تصحیح عقاید نادرست، اخبار از غیب، استفاده از ولایت تکوینی، ایراد خطبه، حفظ و نشر معارف اهل‌بیت (ع) معرفی جریان‌‌های انحرافی، قطع رفت و آمد با افراد، تکذیب و تحذیر از ارتباط، به مواجهه با این چالش‌ها پرداختند.

کلیدواژه‌ها

امام رضا (ع)، انحرافات اعتقادی، شیوه عملکرد امام رضا (ع).

منبع: سایت ایران داک

مقالات مرتبط

مهم‌ترین آسیب‌های اعتقادی اثرگذار بر پیشبرد گفتمان توحید در عصر امام رضا (ع)، سید محمدکاظم طباطبایی، نجمه رشیدی‌کیا، فرهنگ رضوی، تابستان 1393، شماره 6، (34 صفحه، از 75 تا 108)، (علمی _ پژوهشی).