مجموعه‌ی مقالات سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع) به معرفی مقاله‌های مرتبط با مداخل دانشنامه اهل‌بیت (ع) می‌پردازد. این بخش از سایت به‌مانند قسمت پایان‌نامه‌ها، به سه کلان موضوع «تاریخی»، «کلامی _ سیاسی _ اجتماعی» و «فقهی _ اخلاقی» تقسیم شده است. همان‌گونه که دانشنامه نیز به سه بخش یاد شده تقسیم شده و هر کدام از این بخش‌ها مشغول تهیه مداخل مختص خود با همکاری نویسندگان می‌باشند. یکی از زیرمجموعه‌های قسمت تاریخیِ مقالات، بخش «اهل‌بیت (ع)» بوده، که به چهارده معصوم (ع) و اهل‌بیت (ع) (به شکل عام) تقسیم شده است. در این مقال بر آنیم تا بخش مقالات عنوان «امام علی (ع)» از این مجموعه را معرفی کنیم.

به‌طور‌کلی معرفی هر مقاله در سایت دانشنامه اهل‌بیت (ع) همراه بر درج نام نویسنده، نام مجله، سال و شماره انتشار آن و همچنین درج رتبه علمی مقاله است. چنان که اگر مقاله چکیده و کلیدواژه‌ای داشته باشد، در ادامه ذکر شده و علاوه بر این، امکان دریافت اصل مقاله نیز وجود دارد. همچنین آدرس اینترنتی مقاله که اثر به صورت متنی یا فایل pdf در آن وجود دارد، در معرفی مقالات لحاظ گردیده است. شایان ذکر است که تلاش بر این بوده تا مقالات به سایت خود مجلات ارجاع شود و در صورت عدم امکان به سایت‌هایی اشاره شود که ملاحظه تمام متن امکان پذیر باشد.

بنابراین در بخش «امام علی (ع)» تعداد 20 مقاله قرار گرفته، که به 4 زیرمجموعه تقسیم شده است که عبارتند از: «امام، سیاست و اجتماع»، «امام و اخلاق»، «نهج البلاغه» و «متفرقه» . از مجموع مقالات، 17 مقاله حائز رتبه علمی - پژوهشی هستند. شایان ذکر است که در اینجا به تعدادی از مقالات ارزشمند این بخش اشاره می‌شود:

1. عنوان مقاله: «اعتبارسنجی انگاره ستایش امام علی (ع) از خلیفه دوم بر پایه خطبه 228 نهج‌البلاغه»

نویسنده: «مهدی مردانی»

نام مجله: علوم حدیث

سال و شماره انتشار: بهار و تابستان 1390، شماره‌های 59 و 60

چکيده

در خطبه 228 نهج‌البلاغه تعبیرهای ستایش گرانه و اوصاف مبالغه‌آمیزی به‌کاررفته که به گمان بعضی درباره خلیفه دوم بوده است. این احتمال موجب گردیده که شماری از بزرگان شیعه و سنی به‌نقد و بررسی این خطبه جنجال‌برانگیز بپردازند و درستی یا نادرستی این نظریه را موردنقد قرار دهند. آنچه در این مقاله سامان‌یافته، بررسی خطبه یادشده از سه منظر هویت شخصیت توصیف‌شده، صحت انتساب خطبه به امام علی (ع) و نیز اعتبار سنجی تأیید امام (ع) نسبت به ستایش صورت گرفته است که با رویکردی تاریخی و متن شناسانه به بحث گذاشته‌شده است. با بررسی دیدگاه صاحب‌نظران فریقین و ارزیابی مصادر خطبه 228 این نتیجه به دست آمد که متن یادشده درباره خلیفه دوم واردشده است، اما این تعابیر انشای علی (ع) نبوده است، بلکه امام (ع) آن را از زبان ندبه گر خلیفه (ابن ابی حثمه) نقل نموده و برخلاف گمان برخی که این بازخوانی را نشانه تأیید امام (ع)دانسته‌اند، جملات مذکور به معنای تأیید و یا تصدیق خلیفه از سوی امام (ع) نبوده است.

کلیدواژه‌ها

امام علی (ع)، مدح خلیفه دوم، نهج‌البلاغه، خطبه 228

دریافت مقاله

برای بارگزاری متن کامل مقاله، اینجا را کلیک کنید

*****

2. عنوان مقاله: «بازتاب قرآن در سیره مدیریتی امام علی (ع) در عرصه‌ی اجتماعی»

نویسنده: «زهره اخوان مقدم، مصطفی دلشاد تهرانی، فاطمه ترابی»

نام مجله: پژوهش‌های نهج البلاغه

سال و شماره انتشار: پاییز 1392، شماره 38

چکيده

اصول مدیریت اجتماعی مستخرج از آیات قرآن و بازتاب آن در سیره مدیریتی امام علی علیه‌السلام منتج به ایجاد قواعدی می‌شود که می‌تواند راهنمای مدیران در عرصه مدیریت اجتماعی باشد. این بررسی نشان می‌دهد که امیر مؤمنان در مدیریت جامعه پایبند به اصولی چون تکریم، رفق و مدارا، عدالت‌ورزی و عدالت‌خواهی، حق‌مداری، آزادی، مردم‌داری، اهتمام به مستضعفان، عدم انظلام، تربیت و اصل تعاون بودند. تأکید امام بر اصول برگرفته از قرآن کریم جامعه را به سمت و سوی ایجاد عدالت اجتماعی، آزادی حقیقی و امنیت سوق می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

سیره، سیره مدیریتی، قرآن، امام علی (ع)، مدیریت اجتماعی

دریافت مقاله

برای بارگزاری متن کامل مقاله، اینجا را کلیک کنید

*****

3. عنوان مقاله: «جایگاه امام علی (ع) در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول»

نویسنده: «سید عبدالحمید ابطحی، محمد فرید انصاری، حسن طارمی راد»

نام مجله: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

سال و شماره انتشار: بهار 1392، شماره 10

چکيده

یکی از رویکردهایی که در مورد نقش امام علی (ع) در انتشار علم و سنت نبوی می‌توان در نظر گرفت این است که اساساً رشد علمی در بلاد اسلامی در سده اول چگونه صورت گرفت و انتقال علم به این بلاد و امصار با چه فرایند و مکانیسمی تحقق‌یافته است؟ چه کسانی در این انتقال علوم مؤثر بوده‌اند و ایشان در علم خود با علی (ع) چه ارتباطی داشته‌اند؟ ادعا این است که سوق دادن مسلمانان به سمت توجه جدی به علم و دانش (نه‌فقط علم دین) و شکل‌گیری این روند در جامعه تازه تشکیل یافته اسلامی در این دوره در بلاد به علی (ع) منسوب است. برای اثبات این موضوع علاوه بر اقدامات مستقیم آن حضرت در کوفه و یمن، به نقش برخی شاگردان مستقیم ایشان مانند ابن‌عباس و ابن‌مسعود و حسن بصری در مناطقی مانند مکه و بصره و کوفه توجه و روشن‌شده که پایه‌گذاری دانش در این سرزمین‌ها در سده اول به‌واسطه فعالیت علمی ایشان بوده است.

کلیدواژه‌ها

امام علی (ع)، علم دین، کوفه، بصره، مکه، یمن، ابن‌عباس، ابن‌مسعود

دریافت مقاله

برای بارگزاری متن کامل مقاله، اینجا را کلیک کنید

*****

4. عنوان مقاله: «نسبت اخلاق و سیاست از دیدگاه امام علی (ع)»

نویسنده: «جلال درخشه»

نام مجله: سیاست

سال و شماره انتشار: پاییز 1391، شماره 27

چکيده

یکی از پرسش‌های دیرینه و پایدار در حوزه اندیشه سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست می‌باشد. نتیجه تأمل درباره چنین نسبتی منجر به شکل‌گیری نگرش‌های متفاوتی شده است. عده‌ای معتقدند که کاربرد مؤثر قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و درنتیجه هیچ آرمانی بدون اعمال قدرت حتی عدالت تحقق نخواهد داشت. در مقابل گروهی معتقدند که اصول اخلاقی به‌خودی‌خود آن‌قدر ارجمند است که باید به‌صورت دائم تمایلات گسیخته قدرت سیاسی را مهار کند وگرنه سیاست هیچ ارزشی ندارد. مقاله حاضر سعی خواهد کرد که پرسش این نسبت را در اندیشه و عمل حکومتی امام علی (ع) موردبررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار داده و پاسخی درخور عرضه دارد.

کلیدواژه‌ها

امام علی (ع)، اخلاق، سیاست، سیاست اخلاقی، اخلاق سیاسی

دریافت مقاله

برای بارگزاری متن کامل مقاله، اینجا را کلیک کنید