کتاب «عجیب‌ترین دروغ تاریخ» با عنوان فرعی «قرائتی از شخصیت امام مهدی محمد بن حسن عسکری از دیدگاه شیعه دوازده‌امامی» تألیف عثمان بن محمد الخمیس از عالمان وهابی است که توسط «اسحاق دبیری» به زبانی فارسی ترجمه شده است.

نویسنده این اثر در مقدمه کتاب خود می‌نویسد: (داستان مهدی طبق عقیده شیعه دوازده‌امامی داستان عجیبی است که تاروپود آن توسط خیال بافته‌شده و حوادث و حالات آن خیالی است) وی در بخش‌هایی از این کتاب به گمان خود به رد دلایل شیعیان در زمینه تولد، حیات، زندگی  و ظهور می‌پردازد و در پایان کتاب نیز با استناد به مجموعه‌ای از روایات مستند و غیر مستند، هشتادویک مورد از موارد اختلاف میان موعود اهل سنت و مهدی شیعیان را ذکر می‌کند.

آنچه در ادامه می‌خوانید تنها پاسخ به یکی از این موارد اختلافی است؛

نویسنده این اثر می‌نویسد: بر اساس اعتقاد اهل سنت، مهدی موعود (عج) متولد نشده است درحالی‌که بر اساس اعتقاد شیعه، امام دوازدهم (عج) متولدشده است. آنچه در ادامه می‌آید ادله علمای اهل سنت بر تولد آخرین ذخیره هستی است. بر این اساس تولد آخرین منجی بشریت نه‌تنها یک عقیده صرفاً شیعی نیست بلکه بسیاری از عالمان برجسته اهل سنت نیز بر تولد ایشان باور داشته و به این باور نیز در آثار خود به‌صراحت تصریح کرده‌اند.

الف. دانشمندان شافعى

از میان دانشمندان برجسته شافعی که اعتقاد به میلاد مهدی عجل الله تعالی فرجه دارند «کمال الدین محمد بن طلحة الشافعى» (قرن هفتم) است. وی در کتاب خود با عنوان «مطالب السؤول فى مناقب آل الرسول» دیدگاه‌های خود را درباره امامان معصوم علیهم‌السلام بیان داشته و در آن به زندگی‌نامه، فضایل و کرامات ایشان پرداخته است. آخرین بخش این کتاب به امام مهدى علیه‌السلام اختصاص داده‌شده و مؤلف در آنجا نظرات خود را درباره آن حضرت بیان داشته و در آن به تولد امام زمان و حیات وی تاکنون اشاره کرده است.

در کنار این عالم برجسته می‌توان گروهی از عالمان شافعى مذهب را نام برد که به مهدویت و تولد آن امام (عج)‌- مطابق با عقاید شیعه- اعتقاد داشته‌اند. این اعتقاد به میزانی است که بسیاری از این افراد تألیف مستقل و ویژه‌ای در این مورد تدوین کرده‌اند که به‌عنوان نمونه می‌توان به اسامی ذیل اشاره کرد:

1. مناوى (م 103 ه . ق) در کتاب «فیض القدیر»؛

2. محمد رسول برزنجى (م 1103 ه . ق) در کتاب «الاساعة لا شراط الساعة»؛

3. محمد الصبان (م 1307 ه . ق) در کتاب «اسعاف الراغبین و ابراز الوهم المکنون من کلام ابن خلدون.»

روشن است که اگر بخواهیم اسامی کاملی از شافعی مذهبان معتقد به تولد و حیات امام آخرین را ذکر کنیم باید به این اسامی تعداد بسیاری از این عالمان را افزود.

ب. دانشمندان حنبلى

احمد بن حنبل (241 هجری قمری)؛ وى برجسته‌ترین عالم اهل سنت و به‌عبارت‌دیگر امام این فرقه به شمار می‌رود،  وی نویسنده کتاب مسند حنبل از کهن‌ترین و معتبرترین کتاب‌ها در نزد اهل سنت است. وى در این مجموعه حدیثى، احادیث مختلف و متعددى را درباره امام مهدى علیه‌السلام ذکر کرده است که مجموعه آن با عنوان «احادیث المهدى علیه‌السلام من مسند احمد بن حنبل» به چاپ رسیده است.

در این کتاب، 136 حدیث از مسند احمد استخراج‌شده و طى چند بخش تنظیم‌شده است که دربردارنده موضوعات متعدد و مختلفى درباره امام مهدى علیه‌السلام است؛ از نشانه‌های ظهور آن حضرت(عج) تا ظهور و وضعیت عصر ظهور و دیگر موضوعات مرتبط امام مهدى علیه‌السلام.

به بیانی دیگر در معتبرترین کتاب در نزد فرقه حنبلی – که حتی آن را از لحاظ اعتباری همسان قرآن کریم می‌دانند – بیش از یک‌صد حدیث درباره مهدویت یافت می‌شود.

 د. امام مهدى علیه‌السلام در نگاه مالکیان

همانند دیگر عالمان مذاهب اسلامى، علماى فرقه مالکى باور به ظهور و فرج امام مهدى علیه‌السلام را یکى از اعتقادات خود دانسته و بر آن تأکید ورزیده‌اند. این واقعیت در نوشته‌ها و آثار آنان کاملاً مشهود و واضح است. در دوره‌های مختلف، تصریح بر این عقیده در لابه‌لای کتاب‌ها و نوشته‌هاى آن‌ها دیده می‌شود. اینک از باب نمونه به گزارشى از نوشته‌ها و گفته‌های برخى از دانشمندان برجسته این فرقه پرداخته می‌شود:

1. قرطبى مالکى (م 671 ه . ق)

او که از جمله عالمان و نویسندگان معروف و شناخته‌شده اهل سنت است، آثار علمى و مشهورى از خود بر جاى گذاشته و مهم‌ترین آن‌ها، تفسیر «الجامع لاحکام القرآن» است. وى در کتاب دیگرش با نام «التذکرة فى احوال الموتى و امور الآخرة» ابواب و فصولى را به بحث درباره امام مهدى علیه‌السلام اختصاص داده و با بیان احادیث متعددى از منابع اهل سنت، این موضوع را دنبال کرده و در توضیح برخى از این احادیث، مطالبى را در مورد امام مهدى علیه‌السلام بیان داشته است؛ البته نویسنده در تفسیر آیه 33 سوره توبه، در کتاب تفسیرش، مضمون آن آیه را که وعده خداوند بر غلبه دین اسلام است، بنا بر قولى منطبق بر عصر و زمان امام مهدى علیه‌السلام دانسته است.

2. ابن صباغ مالکى (855)

وى که از بزرگان فرقه مالکى در عصر و زمان خود بوده است، ایشان کتابى با نام «الفصول المهمة فى معرفة احوال» دارد که با وجود پاره‌ای از اختلاف‌نظرها در برخى از جزئیات مربوط به شخص امام مهدى علیه‌السلام و درباره چگونگى ظهور و تشکیل حکومت آن حضرت، را آماد ه چنین شخصیتى در آخرالزمان باور دارند الائمة علیهم‌السلام نوشته‌اند که انگیزه تألیف آن را بیان شرح‌حال و مقامات ائمه دوازده‌گانه علیهم‌السلام معرفى کرده و این نوشته را بنا بر درخواست برخى از معاصران خود به سامان رسانده است. وى در فصل دوازدهم این کتاب، شرح‌حال و خصوصیات امام مهدى علیه‌السلام را ذکر کرده و در آن، مباحث مختلف و احادیث گوناگونى درباره امام مهدى علیه‌السلام آورده است. وعده رسول خدا صلی‌الله علیه و آله به ظهور آن حضرت (عج) را مورد اثبات قرار داده و از نسب آن بزرگوار سخن گفته است.

نکته قابل‌توجه در نوشته‌هاى این نویسنده آن است که مانند برخى دیگر از عالمان اهل سنت، معتقد به ولادت امام مهدى علیه‌السلام است و بر این باور است که آن حضرت مهدی (عج) اکنون زنده و در قید حیات می‌باشد.

بر اساس این مستندات باور به ابعاد مختلف مهدویت از جمله تولد و حیات ایشان، در میان تمامی مذاهب پنجگانه اسلامي به‌عنوان يك باور قطعي قابل‌بررسی است. ‌اگرچه هنوز هم افرادي از علما در ميان مذاهب اسلامي حنفي، ‌مالكي، ‌شافعي و مالكي هستند كه به امام آخرين به‌عنوان امام زمان نوعي - يعني شخصيتي كه متولد خواهد شد- اعتقاد دارند و همانند شيعيان به امام زمان شخصي – يعني امام زماني كه متولدشده و هم‌اکنون در دنيا موجود بوده و داراي اثر هستند – اعتقادي ندارند اما همين استنادات كافي است تا بتوانيم حضور امام زمان ۰عج) را به‌عنوان يك باور مشترك مذاهب اسلامي بپذيريم، باوري كه همانند بسياري از باورهاي ديگر می‌تواند محور وحدت مسلمین قرار گیرد. تنها فرقه‌ای نوساخته با قدمتي كمتر از 200 سال يعني وهابيت است که به آن اعتقاد ندارد.

*نوشته سیدعلی اصغر حسینی، استاد حوزه علوم اسلامی دانشگاه شهید بهشتی

منبع: خبرگزاری شبستان