کارگاه مقاله‌نویسی دانشنامه زن مسلمان با مدیریت دکتر کافی مورخ 1394/11/08 در دانشگاه اصفهان تالار مهر علیزاده با همکاری قطب صفوی و از سوی معاونت پژوهشی جامعه الزهراء و مدیریت دانشنامه زن مسلمان جناب آقای دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد.

در این کارگاه جمعی از دانشجویان دکتری رشته‌های فقه، کلام، تاریخ و جامعه‌شناسی و جناب آقای دکتر منتظر القائم مدیر قطب علمی صفویه و مدیر گروه تاریخ دانشگاه اصفهان و همچنین دیگر اساتید جامعه‌شناسی شرکت داشتند.

جلسه رأس ساعت 8 شروع شد که پس از قرائت آیاتی از قرآن و خیرمقدم به حضار و جناب آقای دکتر مجید کافی و معرفی کارگاه دانش‌نامه‌ی زن مسلمان کار خود را آغاز کرد.

جناب آقای دکتر کافی مباحث خود را در جلسه صبح کارگاه به معرفی دانش‌نامه و اهداف آن و انواع مجلات و تفاوت آن با دانش‌نامه زن مسلمان پرداخت. ایشان راجع مقالات دانشنامه‌ای به‌طوری کلی و خاص دانشنامه زن مسلمان مطلب خود را در چهار بخش تقسیم‌بندی نمودند:

1- تعریف و اهداف دانشنامه به‌طورکلی؛

2- تعریف، اهداف و ساختار دانشنامه زن مسلمان؛

3- تفاوت مقالات دانشنامه‌ای با مقالات غیر دانشنامه‌ای، تحت عنوان ترویجی – پژوهشی متخصصی و مروری؛

4- تنظیم طرح نامه مقالات دانشنامه و مطالعات اولیه که برای تدوین یک مقاله دانشنامه‌ای انجام بدهید و مراحل آن.

بعد از تعریف دانشنامه، در تعریف دانشنامه زن مسلمان که این دانشنامه را به مجموعه‌ای مرجع و سامانمند و بدیع از مدخل‌ها و مقاله‌های در موضوع زنان مسلمان که افزون بر اتقان علمی ساختاری و فنی دارای استناد و ارجاع‌های پرشمار است که با گزیده نویسی به شیوه دانشنامه‌ای بر اساس حروف الفبای برای مخاطب نگاشته می‌شود. ایشان در ادامه بیان نمودند: این دانشنامه به مسائل مربوط به زنان مسلمان عوامل و آسیب‌ها و همچنین به وضعیت مطلوب و وضعیت موجود می‌پردازد.

مهم‌ترین اصلی که بر آن تأکید شد هدف اصلی دانش‌نامه‌ی زن مسلمان در ترویج و فرهنگ‌سازی ایرانی – اسلامی از شاخصه‌ی زن مسلمان و بازیابی مفاهیم ازدست‌رفته در زبان فارسی در این حیطه است و دانشجویان بنا به نوع رشته‌های خود سؤالاتی در این خصوص بیان کرده‌اند که بیشتر بر چگونگی ترکیب مفاهیم رشته‌ی در جهت فرهنگ‌سازی بوده است.

ایشان مواردی چون آموزش، فرهنگ‌سازی، نظام‌مند کردن و تولید اندیشه را به‌عنوان اهداف دانشنامه‌نویسی عنوان نمودند و اهداف دانشنامه زن مسلمان را بدین شرح ترسیم کردند:

الف - ترویج فرهنگ زن مسلمان؛

ب- وضعیت مطلوب زن مسلمان؛

پ- نظام داده‌ها و اطلاعات موجود در مورد زنان مسلمان؛

ت- جمع آوری داده‌ها و اطلاعات در منابع اسلامی (قرانی و روایی) در مورد زنان مسلمان؛

ث- مسائل و مشکلات و علل و عوامل آن.

تقسیم‌بندی گروه‌ها

انواع مقالات ژورنالی

مقایسه مقالات ژورنالی

در جلسه عصر کارگاه، طرح نامه مقالات دانشنامه‌ای، ساختار مقالات دانشنامه‌ای، تعریف مدخل، انواع مدخل گزینی و روش‌های مدخل گزینی موردبررسی قرار گرفت. مهم‌ترین اصلی که در جلسه‌ی عصر بر آن تأکید شد، نوآوری در مدخل‌های انتخابی در رشته‌ی های موردنظر بود. هماهنگی این مدخل‌ها با نظام مدخل‌های ارائه‌شده از سوی دانش‌نامه‌ی زن مسلمان بود

در ادامه به طرح نامه مقالات دانشنامه‌ای و ساختار مقالات دانشنامه‌ای و تعریف هرکدام از آن‌ها پرداختند:

الف- مدخل:

 ایشان مدخل را معرف یک مفهوم جایگاه، یا شخصیت مانند حضرت فاطمه الزهراء (س) و یا یک مکان خانه عفاف یا زمان (زن روز) و یا یک شیء (چادر) دانستند.

ب- شناسه تعریف کلی مقاله ذیل خود؛

 پ- بدنه (بخش اصلی و بنیادی مقاله).

ایشان در ادامه به معیارهای مدخل گزینی و انواع مداخل اصلی و ارجاعی که هرکدام از آن‌ها خود دو شکل مستقیم و معکوس هستند با مثال تشریح نمودند و همچنین مداخل مشترک که در این زمینه پرسش‌هایی از سوی دانشجویان نیز مطرح گردید که بدان پاسخ داده شد. در ادامه به تعریف شناسه که بعد از مدخل نویسی و بدنه و ویژگی‌های شمول آن پرداخته شد.

 دکتر کافی مباحث تکنیک یادداشت‌برداری، راهکار اختصارنویسی ویژگی اختصار نویس و اصول نگارش و روش تحلیل را بیان نموده و مثالی در این زمینه زدند و در پایان مباحث خود به فهرست منابع که بر اساس دستورالعمل مصوب مدیران دانشنامه است اشاره نمودند در ادامه دانشجویان مفاهیمی را در رشته‌های خود بیان کردند و استاد مربوطه نقش و اهمیت آن را در مدخل گزینی بیان کردند و روش تطبیق آن با دیگر مداخل نیز بیان شد.

در پایان آقای دکتر کافی از هماهنگ‌کننده این کارگاه در اصفهان و حضور آقای دکتر منتظر القائم در کارگاه که دلگرمی خاصی به جلسه می‌بخشید و همچنین کارشناس قطب علمی صفویه سرکار خانم زمانی و همکاری بی‌شائبه ایشان و دکتر منتظر القائم تشکر و قدردانی کرد.

آقای دکتر منتظر القائم نیز از مدیریت دانشنامه زن مسلمان و معاونت پژوهشی جامعه الزهراء (س) برای برگزاری این کارگاه در اصفهان و همچنین استاد ارجمند کافی و سرکار خانم زمانی و خزایی کلیه دست‌اندرکاران و حضور دانشجویان و برخی اساتید تشکر و قدردانی نمودند.